म्युचुअल फंड म्हणजे काय अगदी सोप्या भाषेत ?

म्युचुअल फंड म्हणजे काय अगदी सोप्या भाषेत ?

सर्वांनी “म्युचुअल फंड” हे नाव ऐकले असेल बरोबर चला तर आज आपण पाहू याबद्दल सविस्तर माहिती

           म्युचुअल फंड म्हणजे नावातच म्युचुअल आहे म्हणजे एकत्र . ज्या गोष्टीबद्दल आपल्याला पूर्ण अभ्यास नाही , त्यासाठी लागणारा वेळ नाही तेवढे शिक्षण आपले नाही तर ती गोष्ट एखाद्या अश्या व्यक्तीकडून करून घेणे ज्याला याबद्दल सर्व अभ्यास, अनुभव आणि शिक्षण असेल म्हणजे म्युचुअल फंड.

         

आपल्यापैकी बरेच जन नोकरी करतात किंवा काहींच स्वत:च दुकान आहे त्यांना कोठे न कोठे आपल्याकडील रक्कमची गुंतवणूक करावी असे वाटते पण गुंतवणुकीचा पूर्ण अभ्यास नसल्यामुळे ते पैसे बँकेत ठेवतात तर अश्या लोकांसाठी म्युचुअल फंड सर्वात चांगला पर्याय आहे.

         समजा माझ्याकडे ५०० रुपये आहे, तुमच्याकडे १००० अजून एक नातेवाईक आहे त्याच्याकडे ५००० तर आम्ही सगळे आमच्या सर्वांची रक्कम एकत्र करून असा एक तज्ञ फंड व्यवस्थापक शोधतो जो आमचे पैसे रोखे, स्टॉक, सोने आणि इतर मालमत्ता अशा विविध सिक्युरिटीजमध्ये गुंतवतो आणि गुंतवणूकींमधून झालेला नफा किंवा तोटा गुंतवणूकदारांनी फंडामध्ये दिलेल्या योगदानाच्या प्रमाणात विभागला जातो. तुम्ही खालील फोटो मध्ये पाहू शकता .

              शेअर बाजारात गुंतवणूक करताना आपल्या गुंतवणुकीच्या तुलनेत चांगला परतावा येण्यासाठी Technical  आणि fundamental analysis  करणे गरजेचे असते. कोणत्या कंपनीचे शेअर कधी विकत घ्यावे व ते किती काळ ठेवावे, कधी विकावे इ. इ. साठी शेअर मार्केटचा दीर्घकाळ अभ्यास असणे गरजेचे असते कारण लांब पल्ल्याच्या गुंतवणुकीत शेअर बाजार हे चक्रवाढ व्याजाने परतावा देणारे माध्यम आहे.पण  आपल्यामधील खुप लोकांकडे याचा अभ्यास , वेळ , माहिती, शिक्षण नाही पण तरी आपली नोकरी , व्यवसाय करता करता शेअर बाजाराचा फायदा घ्याचा असेल तर सर्वसामान्य व्यक्तीसाठी म्युच्युअल फंड बेस्ट आहे. तसेच खुप लोकांना म्युच्युअल फंड म्हणजे फक्त शेअर मार्केट मध्ये पैसे गुंतवतात असे वाटते पण ते चुकीचे आहे . म्युच्युअल फंड मधील ३६ योजेने मधून फक्त १६ योजना शेअर मार्केट शी निगडीत असतात बाकीच्या योजने मधील पैसे हे  Debt, Bonds , Liquid Funds, Gold , Gilt Fund  हे अश्या प्रकारच्या विविध योजने मध्ये गुंतवले जातात ज्याच्याशी शेअर मार्केटचा काहीही संबंध नसतो.

           आजच्या आधुनिक जगात म्युच्युअल फंड गुंतवणूक ही काळाची गरज बनली आहे. कारण जवळपास गुंतवणुकीचे सर्व जुने साधन सध्या वार्षिक ७-८ टक्क्यापर्यंत परतावे देत आहेत. वाढत्या महागाईचा दर बघता हे रिटर्न्स पुरेसे नाहीत. म्हणून आपल्याला गुंतवणुकीचे असे साधन पाहिजे ज्यात १०-१२ टक्क्यापेक्षा जास्त रिटर्न देतात. मागील २० वर्षाचा इतिहास बघता, म्युच्युअल फंड ने सरासरी १५% पेक्षा जास्त रिटर्न दिले आहेत. याचाच अर्थ जर कॊणी मागील २० वर्षात केवळ रु ६०००/- प्रति महिना गुंतवले असेल तर त्याची एकूण गुंतवणूक रु १४ लाख झाली आहे. या गुंतवणुकीची आजच्या घडीला १ करोड झाले आहेत.

                म्युच्युअल फंड  शेअर बाजाराशी संबधित असूनही सुरक्षित आणि उत्तम परतावा देणारी गुंतवणूक आहे  तरुण वर्गापासून ते ज्येष्ठ मंडळीसाठी आप आपल्या ध्येयानुसार मध्यम ते दिघ मुदतीसाठी म्हणजे अगदी 1 महिन्यापासून ते १५,२०  वर्षासाठी म्युचुअल फंड एक चांगला पर्याय आहे . आज बाजारात विविध प्रकारचे म्युच्युअल फंड उपलब्ध असून, तुमचे वय , आर्थिक स्थिती , जोखीम घेण्याची क्षमता, परतावा, सुरक्षितता यांचा विचार करून आर्थिक सल्लागाराशी सल्लामसलत योग्य तो म्युच्युअल फंड खरेदी करा. शेअर बाजारातले चढ-उतार गृहीत धरले तरी , गुंतवणुकीतून मिळवणारा नफा हा बँकेतल्या fd पेक्षा कितीतरी पट अधिक असतो.

म्युच्युअल फंड सुरक्षित आहे का ?

          SEBI हि सरकारी संस्था म्युच्युअल फंड च्या कामकाजावर लक्ष्य ठेवते.SEBI चे काम म्युच्युअल फंड पारदर्शकरित्या काम होत आहे का नाही हे पाहणे आहे. त्यासाठी SEBI वेळोवेळी दिशानिर्देश देते. गुंतवणूकदारांच्या हिताच रक्षण करण्याच काम SEBI करते. TELECOM क्षेत्रात जसे TRAI, विमा क्षेत्रात IRDA, बँक क्षेत्रात जसे RBI तसेच काहीसे काम SEBI म्युच्युअल फंड क्षेत्रात करते. SEBI कडून परवानगी मिळाल्यावरच म्युच्युअल फंड आपला व्यवसाय सुरु करू शकतात. म्युच्युअल फंड च्या Trustee ची नेमणूक SEBI च्या परवानगीने होते त्यामुळे इथे कोणीही व्यक्ती किंवा कंपनी मालक नसते . तुमच्याच नावावर Trust मध्ये पैसे असतात.

वरील माहितीमधून आशा करतो म्युच्युअल फंड काय आहे समजले असेल अजून थोडी माहिती आपण खाली पाहू.

म्युच्युअल फंड ची सारांश मध्ये सर्व माहिती अगदी सोप्या भाषेत.

1) आपली संपत्ती पुढील ३० वर्षात ३० पट बनवण्यासाठी आपली गुंतवणूक फक्त १२% चक्रवाढ व्याजाने वाढीची आवश्यकता आहे. हे शक्य होऊ शकते म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीतून.

२) म्युच्युअल फंड हे चिट फंड नाही. यावर केंद्र सरकारचे नियंत्रण असून एक सुरक्षित गुंतवणूक आहे .

३) म्युच्युअल फंड म्हणजे फक्त शेयर बाजार हे चुकीचे आहे. म्युच्युअल फंड मध्ये तब्बल ३६ प्रकारच्या योजना असतात , त्यातील १६ योजना शेयर बाजाराशी अजिबात संबंधित नसतात.

आपल्या जोखीम घेण्याच्या क्षमतेनुसार योग्य म्युच्युअल फंड योजना निवडा.

४) तुम्ही जर बँकेच्या ५ वर्षे टर्म डिपॉजिट मध्ये पैसे ठेवले तर, महागाई व करकपात लक्षात घेता मुदतीनंतर तुमची मुद्दलही कमी होऊ शकते. महागाई वर मात करणारे गुंवणूक पर्याय निवडा. हे पर्याय मिळू शकतात म्युच्युअल फंड किंवा शेयर बाजारातील गुंतवणुकीतून.

५) गुंतवणूक करताना  फक्त २% अधिक परतावा देणारा पर्याय निवडल्यास , पुढील ३० वर्षात साधारण १२ पट अधिक संपत्ती जमा होऊ शकते. म्युच्युअल फंड देतात गुंतवणुकीचे अधिक पर्याय जे महागाईवर मात करणारा परतावा देऊ शकतात.

६) गेली २० वर्षे ज्यांनी कलम ८०क मर्यादा पात्र गुंतवणूक पी पी एफ मध्ये केली त्यांची वाढ रु. ३५ लाख झाली. मात्र ज्यांनी म्युच्युअल फंड च्या ELSS मध्ये गुंतवणूक केली , त्यांची गुंतवणुकीतील वाढ साधारण रु. १.२५ करोड झाली. म्युच्युअल फंड चे ELSS , ८०क अन्वये कर बचतीचा उत्तम पर्याय.

७) वयाच्या ४० व्या वर्षी रु.१०,००० ची एस आई पी चालू करून ६० व्या वर्षी जी संपत्ती निर्माण होईल, तीच संपत्ती वयाच्या २५ व्या वर्षी फक्त रु १,६०० ची एस आई पी चालू करून शक्य आहे.  म्युच्युअल फंड मध्ये आपली व मुलांची दीर्घकालीन एस आई पी चालू करा , अगदी ५०० रुपये पासून पण SIP करता येते यामध्ये .

८) जेष्ठ नागरिकांनी म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीतून दरमहा , वार्षिक ८-९% रक्कम S.W.P. द्वारे काढल्यानंतर हि दीर्घ मुदतीमध्ये मूळ गुंतवणुकीत चांगली वाढ होऊ शकते.  म्युच्युअल फंड ची हायब्रीड फंड कॅटेगरी उत्तम पर्याय.

९) आपण जर ४० लाखाचे २० वर्ष मुदतीचे घर कर्ज घेतले असेल ज्याचा मासिक हप्ता साधारण रु ४०,००० असेल , तर आपण साधारण रु ४,००० ची म्युच्युअल फंड ची एस आई पी चालू केली तर २० वर्षाच्या मुदती मध्ये आपण मासिक हप्त्यापोटी भरलेल्या रकमेइतकी धनराशी एस आई पी मधून उभी करू शकतो. कर्ज रकमेच्या १% एव्हढी एस आई पी आपले घर कर्जाचा बोजा कमी करण्यास मदत करतात. चक्रवाढ  वाढीचा फायदा दीर्घकाळ एस आई पी चालू ठेवल्यास जास्त होतो.

१०) गेल्या २३ वर्षात निफ्टी निर्देशांकाने तब्बल ८ वर्षे निगेटिव्ह परतावा दिला , तरी सुद्धा निर्देशांक १० पटीपेक्षा जास्त वाढून ९०९ अंकापासून ११५०० अंक वाढला.भारताच्या जोमाने वाढणाऱ्या आर्थिक प्रगतीवर विश्वास ठेवून म्युच्युअल फंड मध्ये दीर्घकालीन गुंतवणूक करा.

११) १६१ म्युच्युअल फंड योजनांनी आपल्या १० वर्षांपूर्वी केलेल्या गुंतवणुकीतून कमीत कमी ४ पट संपत्ती निर्माण केली. काही योजनांनी तर अधिक चांगली ६-८ पट संपत्ती निर्माण केली.  आपण अजूनही ठराविक  व्याज देणाऱ्या टर्म डिपॉजिट मध्ये गुंतवणूक करता ? , म्युच्युअल फंडाच्या योजनांमध्ये दीर्घकाळासाठी गुंतवणूक करा.

१२) म्युच्युअल फंड मध्ये गुंतवणूक करताना Direct Online किंवा विविध Application द्वारे कधीही गुंतवणूक करू नका कारण online Company ला तुम्ही काय करता ? तुमचे Goal काय आहे ? तुमची जोखीम क्षमता किती आहे ? उत्पन्न, खर्च, तुमची गुंतवणुकीबद्दल मानसिकता काय आहे हे माहित नाही त्यामुळे ते योग्य तो सल्ला तुम्हाला देऊ शकत नाही तसेच जर तुम्हाला काही झाले तर सर्व रक्कम तुमच्या वारसदाराला कोण हस्तांतरित करून देणार. लक्षात घ्या कष्टाने कमवलेला पैसा अश्या online Company वर न सोडता यामधील एखादा Professional आर्थिक सल्लागार निवडा आणि त्याच्याशी सल्लामसलत करून तुमच्यासाठी कोणती गुंतवणूक योग्य आहे तिथे करा .

१३) सर्वात महत्वाचे म्युच्युअल फंड मध्ये गुंतवणूक हि आपल्या ध्येयानुसार ( Goal ) करा जसे , निवृत्ती नियोजन, मुलांचे शिक्षण , आपत्कालीन निधी , मुलांचे लग्न , आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवणे अश्या सर्व Goals साठी विविध म्युच्युअल फंड मध्ये Asset Allocation करून गुंतवणूक करा . जर कोणतेही Goal नसेल तर गुंतवणूक करू नका .

            आशा करतो वरील माहिती मधून तुम्हाला म्युच्युअल फंड बद्दल थोडे का होईना आर्थिक शिक्षण भेटले असेल . माहिती आवडली असेल तर Like करायला विसरू नका .

पुढील भागात आपण SIP म्हणजे काय हे पाहणार आहोत

धन्यवाद.

Dhiraj Bharat

(Financial Coach )

( Disclaimer

- 

Mutual Fund investments are subject to market risks, read all scheme related documents carefully )

 Note - इथे मी माझे वैयक्तिक अनुभव मांडत आहे. ज्यांच्याशी सहमत आणि असहमत असू शकता. तरी गुंतवणूक करण्यापूर्वी आपल्या आर्थिक सल्लागाराशी चर्चा करून निर्णय घ्या.

मिशन - सामान्य मराठी माणसाला आर्थिक शिक्षण देऊन , आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून देणे.

"गुंतवणुकीतून आर्थिक स्वातंत्र्य'' ह्या Facebook पेज ला Like, Follow करायला विसरू नका  तसेच आमच्या whatsapp Broadcast ला जॉईन होण्यासाठी खाली दिलेल्या Whatsapp Icon वर click करा.